Cop 26 Zirvesinin 11. Günü: Taslak Metin, Ülkelerin Hedeflerini Yeniden Gözden Geçirmeye ve Güçlendirmeye Çağırıyor.
COP 26 zirvesi Başkanı Alok Sharma, zirveye son 2 gün kala zirvenin taslak metnini paylaştı. Buna göre, ülkelerin verdiği taahhütler doğrultusunda Paris Antlaşması’nın 1.5 C derece hedefine ulaşamayacaklarını söyledi.
Erken saatlerde yayınlanan taslak metni 1.5 C dereceye atıfta bulunarak iklim değişikliği mücadelesinde verilen taahhütlerin yetersiz olduğunu ve ülkelerin bir an önce aksiyon alması gerektiğini söylüyor. Taslak, ülkelerin kömür ve fosil yakıt kullanımını sonlandırmalarına çağrı niteliğinde. Yıllardır aktivistlerin başlıca şikayetlerinden biri, resmi BM iklim sürecinin, sera gazı emisyonlarının en büyük kaynağı olan fosil yakıtları doğrudan hedef almamasıydı. 2015 yılında yapılan Paris Antlaşması, sanayi devrimi öncesi sıcaklığı 1,5 C derece altında tutmayı hedeflemiş ancak bunu nasıl ve kimlerin yapacağını detaylandırmamıştı. İklim savunucuları ve ekonomistlerin taleplerinden biri de hükümetlerin fosil yakıt şirketlerini desteklemek için vergi mükelleflerinden alınan paraların aktarımının sonlanması yönünde. Uluslararası Para Fonu’na göre yılda en az 472 milyar dolarlık fon, fosil yakıt şirketlerine akıtılıyor.
Birleşik Krallık Başbakanı Boris Johnson, COP 26 zirvesinde iddialı bir anlaşmaya varılmamasının “gezegen için mutlak bir felaket” olacağı konusunda uyardı. Ayrıca “artık işlerin zor olduğunu görüyoruz ama bu imkânsız olduğu anlamına gelmez” dedi.
Cuma günü zirve kapanışını yapmadan önce yaklaşık 200 ülkenin, nihai bir metin üzerinde anlaşması bekleniyor. Nihai metin yasal olarak bağlayıcı olmayacak ancak bahsi geçen 200 ülkenin siyasi ağırlığını taşıyacak gibi görünüyor.
2030’a kadar küresel emisyonları %45 ve 2050’ye kadar net sıfıra indirme ihtiyacı tüm zirve boyunca tekrarlandı. Taslağın bir diğer önemle belirttiği konu ise, tarafları 2030’a kadar iklim hedeflerini “yeniden gözden geçirmeye ve güçlendirmeye” çağırması idi.
Taslak, acil olarak gelişmiş ülkelerin, yoksul ülkelere iklim değişimine uyum sağlamasına yardımcı olmak için verecekleri fonların kredi değil hibe olması gerektiğini de söylüyor ancak bunun nasıl olacağına dair bir plan sunmuyor.
Birleşmiş Milletler COP 26 Zirvesi devam ederken Amerika ve Çin, iklim kriziyle mücadelede iş birliği yapacaklarına dair bir anlaşma imzaladılar. Yapılan ortak açıklamada Paris Antlaşması hedefleri ile mevcut çalışmaların arasında önemli boşluklar olduğunu kabul ettiler. Ortak anlaşmaya göre, ABD, 2035 yılına kadar tamamen elektrikli ulaşıma geçecek; Çin ise beş yıl içinde kömür tüketimini azaltacak.
Cuma akşamına kadar taslağın son halinin çıkması bekleniyor. Ancak fosil yakıt ve kömür konuları birçok ülke için kritik nokta. Suudi Arabistan, Rusya ve diğer büyük fosil yakıt üreticilerinin taslağa itiraz edip, son halini kabul etmemeleri mümkün. Bir yaptırım söz konusu olmadığı için taslak tüm ülkelerce kabul edilse bile uygulama konusunda güven sorunu yaşanacaktır. Bunun farkında olarak Greta Thunberg ve diğer aktivistler ‘Küresel çapta iklim acil durumu’ ilan edilmesini talep ediyor.
ESG Turkey Danışmanlık
Canan SOYLU / Danışman