Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu (BDDK) tarafından Avrupa Birliği sınırda karbon düzenleme mekanizmasının Türk bankacılık sektörü kredi portföyüne olası etkileri hakkında yapılan etki analizi çalışmasının sonuçları yayımlandı.
Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu (BDDK), “Avrupa Birliği Sınırda Karbon Düzenleme Mekanizmasının Türk Bankacılık Sektörü Kredi Portföyüne Olası Etkileri” başlıklı etki analiz çalışmasını yayımladı. Bu çalışmaya göre, Sınırda Karbon Düzenleme Mekanizması (SKDM) uygulamasının ilk aşamada bankacılık sektörünün tahsili gecikmiş alacaklar oranında neden olabileceği artışın; beş sektöre yönelik krediler için 0,94 puan ve toplam kredi portföyü için 0,09 puan ile sınırlı kalacağı hesaplandı.
BDDK tarafından yapılan açıklamaya göre, uygulama ile yüksek emisyonla üretim yapan firmaların Avrupa Birliği ihracatlarında ilave maliyetlerle ve rekabet dezavantajları ile karşılaşabilecekleri ön görüldü. Bu ilave maliyetler ve rekabet dezavantajının firmalar üzerinde mali etkiler yaratabileceği gibi yakın ilişki içerisinde bulundukları finansal kuruluşların kredi riskinde de artışa yol açma potansiyeli taşıdığı belirtildi.
Çalışma kapsamına ilişkin olarak basın açıklamasında, “Etki analizi çalışması temel olarak, karbon vergisinin 2021 yılsonu verileri itibarıyla ana faaliyeti söz konusu beş sektörde olan ve AB’ye ihracat gerçekleştiren müşterilerin kredi geri ödeme kapasiteleri üzerindeki etkisinin tahmin edilmesi şeklinde yürütülmüştür. Çalışma kapsamında, bankalarca toplam kredi bakiyesi yaklaşık 190 milyar TL tutarında olan 1.243 adet müşterinin kredi geri ödeme kapasiteleri mevcut veriler ve emisyon düzeylerine dair erişilebilen ilave bilgiler ışığında değerlendirmeye tabi tutulmuştur” bildirimi yapıldı.
Değerlendirme sonuçlarına dair BDDK’nın paylaştığı verilere göre, SKDM uygulamasının ilk aşamada bankacılık sektörünün tahsili gecikmiş alacaklar oranında neden olabileceği artışın incelemeye konu beş sektöre yönelik krediler için 0,94 puan ve toplam kredi portföyü için 0,09 puan ile sınırlı kalacağına işaret edildi. Bununla birlikte, SKDM kapsamının hızla genişleyecek olmasına ek olarak Türkiye’nin de bulunduğu pek çok ülkede hayata geçirilen ya da geçirilmesi planlanan benzeri karbon fiyatlama mekanizmaları nedeniyle söz konusu etkilerin orta ve uzun vadede belirgin bir artış gösterebileceğinin altı çizildi.
Gerçekleştirilen analiz sonuçlarında elde edilen verilere göre demir-çelik sektörü, toplam üretimin yaklaşık %57’si ile ihracata yönelik en fazla üretim yapan sektör konumundayken kendisini %53 oranı ile alüminyum ve %22 oranı ile çimento sektörlerinin izlediği aktarıldı. Bunun yanında %7 oranı ile gübre ve %1 ile elektrik sektörü, rapora göre ihracatın sınırlı biçimde gerçekleştirildiği sektörler şeklinde sunuldu.
Sınırda Karbon Düzenleme Mekanizması (SKDM)’nın genel olarak müşterilerin risklilik görünümü üzerindeki potansiyel etkilerini inceleyen BDDK, riskli kategorilerde ve temerrüt kategorisinde bulunan müşterilere ait kredi bakiyelerinin toplam payında 10,3 puanlık bir artış olabileceğini ortaya koydu. Sektörel olarak 34,1 puan ile alüminyum, 9,4 puan ile demir-çelik ve 7,3 puan ile gübre riskli kategorilerin ve temerrüt kategorisinin toplam payında en fazla artış beklenen sektörler biçiminde belirten BDDK, alüminyum sektörünün Türkiye’de çok sınırlı olan birincil alüminyum üretimi üzerinden etkilenebileceğinin altını çizdi. Bu hususta söz konusu sektördeki etkilenme düzeyinin esasen çok daha düşük olabileceği dikkate alındığında demir-çelik ve gübre sektörlerinin potansiyel olarak sektörler olduğunu da raporda belirtildi.
BDDK, TGA değişim oranı hakkında gelecek görülerini hakkında “TGA oranı %2,17’den (4,48 puan artışla) %6,65’e yükseleceği tahmin edilen alüminyum ve %2,13’den (2,92 puan artışla) %5,05’e yükseleceği tahmin edilen demir-çelik sektörleri ise en fazla TGA artışı potansiyeline sahip sektörler olarak ortaya çıkmaktadır. Öte yandan, alüminyum sektörüne ilişkin yukarıda daha önce de değinilen durum dikkate alındığında, TGA oranında belirgin ölçüde artış yaşanabilecek başlıca sektörün demir-çelik sektörü olduğu değerlendirilmektedir” bilgisi verildi.
BDDK tarafından yayımlanan etki analizi çalışmasına aşağıdaki linkten ulaşabilirsiniz: https://www.bddk.org.tr/KurumHakkinda/EkGetir/18?ekId=114
